Độ dốc mái ngói phổ biến hiện nay dao động từ 20% cho đến 60%. Về cơ bản độ dốc mái ngói phụ thuộc nhiều yếu tố như: Thời tiết, loại ngói, kiến trúc mái…Cùng tìm hiểu cách xác định độ dốc mái phù hợp và những lưu ý quan trọng khi làm mái nhà để đạt hiểu quả tốt nhất về công năng và thẩm mỹ.
Tại sao cần quan tâm đến độ dốc mái ngói
Độ dốc của mái nhà không chỉ mang lại vẻ đẹp mà còn đảm bảo tính chức năng và an toàn cho công trình. So với các loại mái khác, mái ngói thường có độ dốc lớn hơn đáng kể.
Sự ảnh hưởng lớn từ việc xác định độ dốc mái khi làm nhà…Cụ thể:
- Thoát nước: Độ dốc mái ngói phù hợp giúp thoát nước tốt hơn, tránh ứ đọng nước gây thấm dột, ảnh hưởng đến kết cấu mái và nội thất bên trong nhà. Mái dốc cao giúp nước chảy nhanh hơn, hạn chế tình trạng ứ đọng, tạo môi trường cho rêu mốc phát triển.
- Chống thấm: Độ dốc mái ngói cao giúp nước mưa chảy nhanh hơn, hạn chế thời gian tiếp xúc với mái ngói, giảm nguy cơ thấm dột. Mái dốc cao giúp giảm áp lực nước lên mái, hạn chế rò rỉ nước qua các khe hở.
- Độ bền: Mái ngói có độ dốc phù hợp sẽ chịu được tác động của gió bão tốt hơn, đảm bảo độ bền cho mái nhà. Mái dốc cao giúp giảm tải trọng cho mái, hạn chế tình trạng cong vênh, nứt vỡ ngói.
- Chống nóng: Mái dốc cao giúp tạo khoảng không gian giữa mái và trần nhà, giúp giảm lượng nhiệt hấp thụ vào nhà. Lớp không khí này đóng vai trò như một lớp cách nhiệt, giúp nhà mát mẻ hơn vào mùa hè.
- Chi phí: Mái dốc cao thường tốn nhiều vật liệu và chi phí thi công hơn so với mái dốc thấp. Tuy nhiên, chi phí này có thể được bù đắp bởi độ bền và khả năng chống thấm dột tốt hơn của mái dốc cao.
- Tính thẩm mỹ: Độ dốc mái ảnh hưởng đến vẻ ngoài của ngôi nhà. Mái dốc cao thường tạo cảm giác thanh thoát, cao ráo hơn cho ngôi nhà. Kiến trúc và bản vẽ thiết kế sẽ quyết định độ dốc mái phù hợp để đảm bảo tính thẩm mỹ cho ngôi nhà.
- Vùng khí hậu:
- Vùng mưa nhiều: Nên sử dụng mái dốc cao để thoát nước tốt.
- Vùng nắng nóng: Nên sử dụng mái dốc cao để chống nóng.
- Vùng gió mạnh: Nên sử dụng mái dốc thấp để giảm ảnh hưởng của gió.
Độ dốc mái ngói ảnh hưởng đến việc thoát nước của ngôi nhà
Độ dốc mái ngói là bao nhiêu? Có những yếu tố ảnh hưởng tới độ dốc của mái ngói
Thực tế, độ dốc mái càng lớn, việc lợp ngói sẽ đảm bảo hơn. Vì vậy, độ dốc mái ngói tối thiểu nên được thiết kế từ 20 độ trở lên…Tuy nhiên, có rất nhiều yếu tố quyết định đến độ dốc mái ngói. Cụ thể:
Khí hậu
Khí hậu của khu vực sẽ ảnh hưởng đến độ dốc mái ngói. Ví dụ, trong những khu vực có mưa nhiều, độ dốc cần phải đủ để thoát nước hiệu quả và tránh tình trạng ngập lụt. Ngược lại, trong các vùng khí hậu khô cằn, việc có độ dốc phù hợp sẽ giúp thoát khí nhanh chóng và giảm nguy cơ hỏa hoạn.
Lượng mưa
Lượng mưa tại địa phương có ảnh hưởng đáng kể đến độ dốc của mái ngói. Trong các khu vực có lượng mưa cao và phân bố đều suốt cả năm, mái nhà cần được thiết kế với độ dốc cao hơn so với những khu vực ít mưa và mưa không đều. Điều này giúp đảm bảo khả năng thoát nước tốt hơn, đồng thời giảm nguy cơ ngập lụt và hao hụt vật liệu do thấm nước. Tuy nhiên, cũng cần lưu ý rằng việc sử dụng nguyên vật liệu nhiều hơn và tăng chi phí xây dựng là một điều không tránh khỏi khi thiết kế mái nhà với độ dốc cao.
Lực gió
Trong các vùng có gió mạnh, độ dốc của mái cần được thiết kế thấp hơn để giảm tác động của gió. Điều này giúp hạn chế hiện tượng tốc mái và rụng mái do tác động của gió mạnh. Đồng thời, độ dốc thấp hơn cũng giúp tăng khả năng cản trở lực gió, làm giảm áp lực lên mái và gia tăng độ an toàn cho ngôi nhà.
Loại ngói
Ngày nay, ngói có nhiều loại với chất liệu và kiểu dáng khác nhau, đáp ứng nhu cầu đa dạng của người sử dụng. Các loại ngói phổ biến bao gồm:
Mái ngói âm dương: độ dốc 20% – 25% (11,3° – 14°)
Mái ngói âm dương là một loại ngói truyền thống được sử dụng rộng rãi trong xây dựng. Với độ dốc thường dao động từ 20% đến 25% (tương đương khoảng 11,3° đến 14°), mái ngói âm dương đáp ứng được nhu cầu về độ dốc của nhiều loại mái nhà. Tuy nhiên, nếu mái ngói âm dương được thiết kế dưới dạng vảy, độ dốc chuẩn thường nằm trong khoảng từ 35 đến 60 độ.
Nguyên liệu:
- Ngói âm dương được làm từ đất sét nung.
- Có thể tráng men hoặc không tráng men.
Cách chế tạo:
- Ngói được làm thủ công hoặc bằng máy.
- Phơi khô và nung trong lò nung.
Chi phí:
- Chi phí cho mái ngói âm dương dao động từ 300.000 đến 800.000 đồng/m2 tùy thuộc vào loại ngói, chất lượng và độ phức tạp của thi công.
Tuổi thọ:
- Mái ngói âm dương có tuổi thọ cao, có thể lên đến 50 năm nếu được thi công và bảo dưỡng đúng cách.
Cách thi công:
- Mái ngói âm dương được thi công bởi thợ lợp mái nhà chuyên nghiệp.
- Cần chú ý đến độ dốc của mái, kỹ thuật lợp ngói và chống thấm.
Ưu điểm:
- Mái ngói âm dương có độ bền cao, khả năng chống thấm tốt.
- Mang vẻ đẹp cổ kính, sang trọng.
- Mang ý nghĩa phong thủy tốt đẹp.
Nhược điểm:
- Chi phí thi công cao hơn so với một số loại mái khác.
- Trọng lượng mái nặng, cần có kết cấu mái nhà vững chắc.
Mái ngói âm dương một loại ngói truyền thống trong xây dựng
Mái ngói tráng men: độ dốc 30% – 45% (16,7° – 24,2°)
Mái ngói tráng men là loại mái nhà được sử dụng phổ biến hiện nay với độ dốc thường dao động từ 30% đến 45% (tương đương khoảng 16,7° đến 24,2°). Loại mái này được tạo nên bởi những viên ngói được nung từ đất sét và phủ một lớp men màu trên bề mặt. Mái ngói tráng men mang vẻ đẹp hiện đại, sang trọng và có nhiều màu sắc đa dạng để lựa chọn.
Nguyên liệu:
- Ngói tráng men được làm từ đất sét nung.
- Phủ một lớp men màu trên bề mặt.
- Lớp men có thể được làm từ nhiều loại vật liệu khác nhau như: men sứ, men acrylic, men thủy tinh.
Cách chế tạo:
- Ngói được làm thủ công hoặc bằng máy.
- Phơi khô và nung trong lò nung.
- Sau khi nung, ngói được tráng men và nung lại một lần nữa.
Chi phí:
- Chi phí cho mái ngói tráng men dao động từ 350.000 đến 1.000.000 đồng/m2 tùy thuộc vào loại ngói, chất lượng và độ phức tạp của thi công.
Tuổi thọ:
- Mái ngói tráng men có tuổi thọ cao, có thể lên đến 30 năm nếu được thi công và bảo dưỡng đúng cách.
Cách thi công:
- Mái ngói tráng men được thi công bởi thợ lợp mái nhà chuyên nghiệp.
- Cần chú ý đến độ dốc của mái, kỹ thuật lợp ngói và chống thấm.
Ưu điểm:
- Mái ngói tráng men có độ bền cao, khả năng chống thấm tốt.
- Mang vẻ đẹp hiện đại, sang trọng.
- Có nhiều màu sắc đa dạng để lựa chọn.
- Dễ dàng vệ sinh, lau chùi.
Nhược điểm:
- Chi phí thi công cao hơn so với một số loại mái khác.
- Trọng lượng mái nặng, cần có kết cấu mái nhà vững chắc.
Mái ngói tráng men với kết cấu dạng sóng có khả năng tự làm sạch khi mưa
Mái ngói đất nung: độ dốc 40% – 60% (21,8° – 31°)
Mái ngói đất nung là một loại ngói truyền thống được sử dụng lâu đời tại Việt Nam, với độ dốc thường dao động từ 40% đến 60% (tương đương khoảng 21,8° đến 31°). Loại mái này được tạo nên bởi những viên ngói được làm từ đất sét nung. Mái ngói đất nung mang vẻ đẹp cổ kính, sang trọng và mang ý nghĩa phong thủy tốt đẹp.
Nguyên liệu:
- Ngói đất nung được làm từ đất sét.
- Có thể tráng men hoặc không tráng men.
Cách chế tạo:
- Ngói được làm thủ công hoặc bằng máy.
- Phơi khô và nung trong lò nung.
Chi phí:
- Chi phí cho mái ngói đất nung dao động từ 200.000 đến 500.000 đồng/m2 tùy thuộc vào loại ngói, chất lượng và độ phức tạp của thi công.
Tuổi thọ:
- Mái ngói đất nung có tuổi thọ cao, có thể lên đến 50 năm nếu được thi công và bảo dưỡng đúng cách.
Cách thi công:
- Mái ngói đất nung được thi công bởi thợ lợp mái nhà chuyên nghiệp.
- Cần chú ý đến độ dốc của mái, kỹ thuật lợp ngói và chống thấm.
Ưu điểm:
- Mái ngói đất nung có độ bền cao, khả năng chống thấm tốt.
- Mang vẻ đẹp cổ kính, sang trọng.
- Mang ý nghĩa phong thủy tốt đẹp.
- Giá thành rẻ hơn so với mái ngói tráng men và mái ngói bê tông.
Nhược điểm:
- Trọng lượng mái nặng, cần có kết cấu mái nhà vững chắc.
- Khả năng cách âm, cách nhiệt không tốt bằng mái ngói tráng men và mái ngói bê tông.
Mái ngói đất nung đang được sử dụng khá phổ biến
Mái ngói bê tông: độ dốc 25% – 40% (14° – 21,8°)
Mái ngói bê tông là một loại ngói phổ biến trong xây dựng, với độ dốc thường dao động từ 25% đến 40% (tương đương khoảng 14° đến 21,8°). Loại mái này được tạo nên bởi những viên ngói được làm từ xi măng, cát và cốt liệu. Mái ngói bê tông mang vẻ đẹp hiện đại, sang trọng và có nhiều màu sắc đa dạng để lựa chọn.
Nguyên liệu:
- Ngói bê tông được làm từ xi măng, cát và cốt liệu.
- Có thể được phủ một lớp sơn màu trên bề mặt.
Cách chế tạo:
- Ngói được làm bằng máy.
- Ép khuôn và rung để tạo hình.
- Hong khô và bảo dưỡng.
Chi phí:
- Chi phí cho mái ngói bê tông dao động từ 250.000 đến 800.000 đồng/m2 tùy thuộc vào loại ngói, chất lượng và độ phức tạp của thi công.
Tuổi thọ:
- Mái ngói bê tông có tuổi thọ cao, có thể lên đến 30 năm nếu được thi công và bảo dưỡng đúng cách.
Cách thi công:
- Mái ngói bê tông được thi công bởi thợ lợp mái nhà chuyên nghiệp.
- Cần chú ý đến độ dốc của mái, kỹ thuật lợp ngói và chống thấm.
Ưu điểm:
- Mái ngói bê tông có độ bền cao, khả năng chống thấm tốt.
- Mang vẻ đẹp hiện đại, sang trọng.
- Có nhiều màu sắc đa dạng để lựa chọn.
- Dễ dàng vệ sinh, lau chùi.
- Giá thành rẻ hơn so với mái ngói tráng men.
Nhược điểm:
- Trọng lượng mái nặng, cần có kết cấu mái nhà vững chắc.
- Khả năng cách âm, cách nhiệt không tốt bằng mái ngói tráng men.
Mái ngói bê tông chịu lực và chống thấm nước cực tốt
Kiểu dáng kiến trúc
Khi xem xét về kiểu dáng kiến trúc của mái ngói, tỷ lệ độ dốc là yếu tố quan trọng cần xem xét. Dưới đây là các thông số tham khảo về tỷ lệ độ dốc cho các hệ mái phổ biến:
- Hệ mái nhật: Thông thường mái nhật nên có độ dốc <40% vừa đảm bảo tính thẩm mỹ và hài hoà, vừa đảm bảo công năng chống nóng và thoát nước
- Hệ mái thái: Độ dốc tối thiểu lý tưởng của mái thái là 30 độ. Đây là một độ dốc phổ biến và đủ để đảm bảo thoát nước hiệu quả.
- Hệ mái lệch: Độ dốc mái lệch thường dao động từ 20 – 30 độ. Độ dốc mái càng lớn thì khả năng thoát nước càng tốt, tuy nhiên cũng làm tăng khả năng gió giật. Do đó cần tính toán kỹ lưỡng để xác định độ dốc mái phù hợp nhất.
Cách xác định độ dốc mái chuẩn
Độ dốc mái được tính theo công thức sau:
Theo tỷ lệ %:
i, thuật ngữ phổ biến trong thiết kế mái nhà, đang được rất nhiều người quen thuộc. Công thức tính độ dốc i dễ hiểu và thực hiện, vì vậy nó đang được sử dụng rộng rãi trong ngành xây dựng.
Trong công thức tính độ dốc i, chúng ta xem xét hai cạnh góc vuông là H và L. H là chiều cao đối diện với góc i cần tính. Công thức được biểu diễn như sau:
Độ dốc i(%) = (H/L) * 100
Trong đó:
- H là chiều cao của mái
- L là chiều dài của mái
Ví dụ: Nếu chiều cao của mái là 1m và chiều dài của mái là 10m thì độ dốc của mái là: Độ dốc i(%) = (1/10) * 100 = 10%
Theo độ góc:
Độ dốc M của mái ngói là góc giữa mặt phẳng mái và mặt phẳng ngang, được thể hiện bằng đơn vị độ (°) hoặc phần trăm (%). Độ dốc M ảnh hưởng đến khả năng thoát nước, thẩm mỹ và chi phí xây dựng của mái nhà. Để tính được độ dốc M cho mái ngói, ta cần biết chiều cao H và chiều rộng L của mái. Chiều cao H là khoảng cách từ đỉnh mái đến mép mái, chiều rộng L là khoảng cách từ mép mái đến trục giữa mái.
Công thức tính độ dốc M cho mái ngói tính theo độ là:
- Hệ số độ dốc mái: M = H/L = tan(α)
- Góc α: α = arctan (M)
Trong đó:
- M là độ dốc M của mái ngói, tính bằng đơn vị độ (°).
- H là chiều cao của mái, tính bằng mét (m).
- L là nửa chiều rộng của mái, tính bằng mét (m).
- arctan là hàm lượng giác nghịch đảo của hàm tan, có thể sử dụng máy tính hoặc bảng tra để tìm giá trị.
Nhà mái ngói đẹp và có nhiều ưu thế nên được nhiều gia chủ yêu thích
Ví dụ: tính độ dốc mái ngói nhà cấp 4 có chiều cao h = 1.8 m và chiều dài l = 5 m.
Ta có:
- Công thức: M = H/L = tan(α)
- Giá trị:
- H = 1.8 m
- L = 5 m / 2 = 2.5 m
- M = H/L = 1.8 m / 2.5 m = 0.72
M = 0.72
- α = arctan(0.72) = 36.87°
Kết luận: Độ dốc mái ngói nhà cấp 4 với chiều cao h = 1.8 m và chiều dài l = 5 m là M = 0.72 hoặc α = 36.87°.
Những lưu ý khi làm nhà mái ngói
Việc lợp mái đúng kỹ thuật và lựa chọn ngói phù hợp là một thách thức mà đa số khách hàng đang gặp phải. Mái ngói đóng vai trò quan trọng trong cấu trúc tổng thể của ngôi nhà. Ngoài việc bảo vệ khỏi nắng mưa, mái ngói còn đóng góp không nhỏ vào vẻ đẹp và độ bền của ngôi nhà.
Những vấn đề phổ biến và lỗi thường gặp khi sử dụng mái ngói cần được lưu ý trước khi tiến hành thi công và lợp ngói cho mái nhà.
Lựa chọn loại ngói phù hợp:
- Chất liệu: Ngói đất nung, ngói bê tông, ngói kim loại…mỗi loại có ưu và nhược điểm riêng, phù hợp với điều kiện khí hậu và nhu cầu sử dụng khác nhau.
- Kiểu dáng: Ngói sóng, ngói phẳng, ngói âm dương…mang đến sự đa dạng về lựa chọn, phù hợp với phong cách kiến trúc của ngôi nhà.
- Màu sắc: Phù hợp với phong cách kiến trúc và sở thích của gia chủ tạo nên sự hài hòa cho tổng thể công trình.
Thiết kế kết cấu mái ngói:
- Độ dốc: Đảm bảo thoát nước tốt, tránh bị thấm dột. Tuy nhiên, độ dốc mái cũng cần phù hợp với kiểu dáng kiến trúc của ngôi nhà và điều kiện khí hậu khu vực.
- Kết cấu khung kèo: Chịu được tải trọng của ngói và các yếu tố ngoại lực. Kích thước và cấu tạo của khung kèo cần được tính toán kỹ lưỡng bởi kỹ sư xây dựng để đảm bảo an toàn.
- Mái hiên, máng xối: Thoát nước mưa hiệu quả, tránh gây ẩm ướt cho ngôi nhà.
Thi công mái ngói:
- Lợp ngói: Chọn thợ có tay nghề cao, cẩn thận và tỉ mỉ để đảm bảo thi công đúng kỹ thuật.
- Vữa: Sử dụng vữa phù hợp, vữa cần đảm bảo có độ bám dính cao, khả năng chống thấm tốt và phù hợp với loại ngói sử dụng.
- Phụ kiện mái ngói: Sử dụng phụ kiện mái ngói như diềm mái, máng xối, ống thoát nước,… cần có độ bền cao và khả năng chống chịu tốt với điều kiện thời tiết.
Một số lưu ý khác:
- Chống thấm: Xử lý chống thấm kỹ lưỡng cho mái ngói là yếu tố quan trọng để tránh tình trạng thấm dột, gây ảnh hưởng đến kết cấu và thẩm mỹ của ngôi nhà.
- Cách nhiệt: Sử dụng vật liệu cách nhiệt cho mái ngói giúp giảm tải nhiệt cho ngôi nhà, tạo cảm giác mát mẻ vào mùa hè.
- Bảo trì: Thường xuyên kiểm tra, bảo trì mái ngói là việc cần thiết để đảm bảo độ bền và an toàn cho ngôi nhà.
Dưới đây là một số sai lầm thường gặp khi làm nhà mái ngói:
- Lựa chọn loại ngói không phù hợp với khí hậu và điều kiện địa hình có thể dẫn đến tình trạng thấm dột, nứt vỡ, hoặc không đảm bảo khả năng cách nhiệt cho ngôi nhà.
- Thi công mái ngói không đúng kỹ thuật là nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng thấm dột, dột nước.
- Không sử dụng vật liệu chống thấm và cách nhiệt có thể dẫn đến tình trạng thấm dột, nóng bức vào mùa hè và lạnh vào mùa đông.
- Không bảo trì mái ngói thường xuyên có thể dẫn đến tình trạng nứt vỡ, rêu mốc, và giảm tuổi thọ của mái ngói.
Kết Luận
Làm nhà mái ngói cần được thực hiện cẩn thận và tỉ mỉ để đảm bảo tính thẩm mỹ, độ bền và an toàn cho ngôi nhà. Hy vọng những thông tin trên sẽ giúp bạn có thêm kiến thức hữu ích khi làm nhà mái ngói.
Nếu bạn đang phân vân giữa việc chọn hệ mái hoặc thiết kế kiến trúc cho ngôi nhà của mình, hãy đến với Hoàng Gia Hưng – đơn vị kiến trúc hàng đầu tại Việt Nam. Đội ngũ kiến trúc sư tài năng và giàu kinh nghiệm của chúng tôi sẽ tư vấn và cung cấp dịch vụ tận tâm và chuyên nghiệp. Cam kết mang đến cho bạn những thiết kế đẳng cấp, tiện nghi, đáp ứng nhu cầu sử dụng đồng thời thể hiện dấu ấn cá nhân của từng chủ đầu tư.